Τι είναι η συστημική ψυχοθεραπεία
Η συστημική ψυχοθεραπεία είναι η πρακτική εφαρμογή της θεωρίας των συστημάτων στον χώρο της ψυχικής υγείας. Η θεωρία των συστημάτων διατυπώθηκε το 1968 από τον βιολόγο Ludwig von Bertalanffy και μετατόπισε το ενδιαφέρον του επιστήμονα παρατηρητή από το άτομο στο σύστημα στο οποίο ανήκει. Ο Bertalanffy μελέτησε την εσωτερική οργάνωση και λειτουργία των συστημάτων, καθώς και την αλληλεπίδραση τους με το εξωτερικό περιβάλλον. Η θεωρία των συστημάτων υιοθετήθηκε κατευθείαν από την ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία έσπευσε να αναλύσει το άτομο ως μέλος των υποσυστημάτων στα οποία ανήκει όπως την οικογένειά του, το επαγγελματικό υποσύνολο, το κοινωνικό και το χρονολογικό-ιστορικό πλαίσιο αναφοράς του. Η συστημική προσέγγιση ασχολήθηκε με την προσπάθεια ανάλυσης των δυσκολιών στο φυσικό τους περιβάλλον δηλαδή σε ένα πλαίσιο αλληλεξάρτησης μεταξύ των μελών μιας οικογένειας ή μιας ομάδας, του περιβάλλοντος που την περιβάλει και των συγκυριών που την σημαδεύουν. Η συστημική θεώρηση έφερε την επανάσταση στην οικογενειακή θεραπεία και στη θεραπεία ζεύγους και ανανέωσε την ατομική ψυχοθεραπεία. Σχολές σταθμοί στην ιστορία της συστημικής προσέγγισης υπήρξαν η στρατηγική σχολή, με δημοφιλέστερο εκπρόσωπο τον Jay Haley, η δομική σχολή με τον Salvador Minuchin, η σχολή του Μιλάνο με εκπρόσωπο τη Mara Selvini Pallazzoli και η διαγενεακή σχολή με τον Murray Bowen. Μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες της συστημικής θεραπείας είναι ο Mony Elkaim. Η συνεισφορά του επαναπροσδιόρισε την οικογενειακή θεραπεία και αμφισβήτησε ανοιχτά τον φαρμακευτικό προσανατολισμό της ψυχιατρικής επιστήμης.
Η συστημική προσέγγιση δίνει τη δυνατότητα στο άτομο, το ζευγάρι ή την οικογένεια να δουλέψει με όλα τα μέλη, παρόντα ή μη και τα στοιχεία των συστημάτων, ιστορικά γεγονότα ή κοινωνικές μεταβλητές στα οποία ανήκει και να εξελιχθεί. Η εξέλιξη είναι αρχικά μια αλλαγή στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Περαιτέρω είναι μια υπέρβαση στον τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας και θεώρησης του κόσμου γύρω μας. Η συστημική ψυχοθεραπεία έχει εκτοπίσει τις περισσότερες από τις παραδοσιακές ψυχοθεραπευτικές τεχνικές και πολλές φαρμακοθεραπείες.
Η σημαντικότερη εφαρμογή της συστημικής προσέγγισης αφορά στην οικογενειακή θεραπεία. Μέσα στο πλαίσιο της οικογενειακής θεραπείας εντάσσεται και η θεραπεία ζεύγους.